Örebro län

Örebro is niet alleen de naam van de provinciehoofdstad, maar ook de naam van de provincie (län) zelf. De provincie omvat het gewest (landskap) Närke en delen van de gewesten Värmland, Östra Götaland en Västmanland. De provincie Örebro bestaat uit een grote verscheidenheid aan landschappen en natuurtypen. Hooggelegen bossen, het vlakke door landbouw gedomineerde "Närkeslätten" en delen van twee van de grootste meren in Zweden, Vättern en Hjälmaren. 

Invloeden van de mens zijn terug te vinden in de hele provincie variërend van kerken uit de middeleeuwen, grote landgoederen en grafheuvels tot de industriële nalatenschappen rond de metaalmijnen zoals smelterijen en de ontelbare mijnen zelf. 
Voor de natuurliefhebbers zijn er veel uitgezette kortere en langere wandelingen, fietsroutes en kanoroutes in de provincie Örebro. De meest bekende wandeling is de Bergslagsleden, een uitgezette route van 280 km ingedeeld in 17 etappes door de hele provincie Örebro.

De regio heeft een speciale website voor toeristen: The Heart of Sweden.

Hieronder volgt een beschrijving van de belangrijkste bezienswaardigheden per gemeente, van zuid naar noord.

Askersund

Het dorpje Askersund is een bezoekje waard. Een klein maar gezellig stadje aan een inham van het meer Vättern. Jaarlijks een jazz festival midden juni. Kerk uit 1664. Diverse winkeltjes met galerie, curiosa en handwerk. Bootmuseum en een"hembygdsgård" (streekmuseum met een paar oude huisjes en café). Zo'n 15 ten zuidoosten van Askersund ligt Zinkgruvan, de enige mijn in de provincie die nog in gebruik is. Hier is ook een klein museumpje. Boven de grond is het moeilijk voor te stellen hoe groot de mijn is. Bezoek van de mijn voor toeristen is niet mogelijk. In Mariedam, 5 km ten noordoosten van Zinkgruvan, ligt een goed bewaarde ijzersmeltoven/ijzerfabriek, Trehörningnings masugn, van 1630. Rondleiding mogelijk na boeking. Hier begint ook Mariedamsleden, een kortere wandeling van 5 of 9 km. 

Meer informatie om Askersund en omgeving: https://www.askersund.se (alleen informatie in het Zweeds)

De watertoren Svampen (de Paddestoel) in Örebro.Foto: Björn Fransson, Örebrokompaniet

Laxå

In de gemeente Laxå is vooral de natuur interessant. Hier ligt Tivedens nationaal park Het is een van de meest ongerepte bossen van Zuid-Zweden. Het bestaat uit een sterk heuvelachtig, rotsig terrein met gigantische rotsblokken, tot wel 10 meter hoog, die hier in de laatste ijstijd zijn achtergebleven. Tevens liggen er in het park meerdere grotten. De meeste bekende is die van Stenkälla, die in de heidense tijden als offergrot werd gebruikt. Tiveden heeft een oppervlakte van 1.350 ha. en is in 1983 nationaal park geworden. In het park zijn een aantal kortere en langere wandelpaden. Meer informatie: http://www.tiveden.se

Voor meer informatie over bezienswaardigheden in Laxå: https://www.laxa.se

Hallsberg

De gemeente Hallsberg is het demografische middelpunt van Zweden. Hallsberg heeft het grootste en modernste rangeerterrein van Noord-Europa en belangrijke verbindingswegen liggen in de nabijheid. Dit maakt Hallsberg tot vooral een logistiek centrum. Voor Carl Larsson liefhebbers is wellicht Bergööska huset van 1887 een bezoekje waard. Het huis heeft muurschilderingen van Carl Larsson en is ingericht als museum. 
In het westen van de gemeente ligt het natuurreservaat Dovrasjödalen. Het reservaat bestaat uit drie lange smalle meren in een nauwe diepe kloof in de berggrond. Wandelpaden rond één, twee of alle drie de meren. Meer informatie (in het Zweeds): Dovrasjödalen 

Voor meer informatie over de bezienswaardigheden in Hallsberg: http://www.hallsberg.se

Kumla

Vooral bekend vanwege de schoenenindustrie. De tweede helft van de 19e eeuw werden de schoenen vooral gemaakt door handwerkers, die buiten de stad woonden. Vanaf begin 1900 ontstonden vele grotere en kleinere industriële schoenenfabrieken in Kumla. Het grootste deel van de schoenenindustrie werd opgedoekt in de jaren '60 en '70. 
Een imposant industrieel erfgoed in de gemeente is de afvalberg Kvarntorpshögen, circa 10 km ten oosten van Kumla. Tijdens WO II wilde de Zweedse staat een eigen productie van olie en brandstof op gang krijgen. In Kvarntorp waren grote hoeveelheden oliehoudend aluinlei toegankelijk. 1941 werd de "Zweedse Lei-olie BV" opgericht en productie van olie kwam al snel op gang. Bij het winnen van de olie uit het leisteen werd maar liefst 75% van het leisteen tot afvalproduct, lei-as. Dit werd in een kuil gestort die al snel een berg werd. 1966 werd de fabriek gesloten, maar de afvalberg ligt er nog. De berg, vol met zware metalen en andere milieuvervuiling, bleef tientallen jaren gloeien, en gloeit op sommige plekken nog steeds. De afvalberg is 100 meter hoog en geeft goed uitzicht over de hele omgeving. Boven op de berg is ook een openlucht sculptuur tentoonstelling. Kvarntorpshögen is tijdens de zomermaanden toegankelijk.

Voor meer informatie (gedeeltelijk in het Engels of Duits): http://www.visitkumla.se/ of specifiek over de sculptuurtentoonstelling: http://kph.kumla.com/

Nobels Björkborn in KarlskogaFoto: Hbobrien

Lekeberg

De jongste gemeente in de provincie Örebro (eigen gemeente sinds 1995). De centrale plaats is Fjugesta. De belangrijkste bezienswaardigheid is Riseberga klooster ruïne en kapel. Het nonnenklooster van de cisterciensorde werd gebouwd in de 12e eeuw, en raakte in verval onder de 16e eeuw. Dit klooster speelt ook een belangrijke rol in de romans van Jan Guillou over de tempelridder Arn. De nabijgelegen kapel is een van oudste van Zweden, uit het midden van de 19e eeuw.

Meer informatie, ook over andere bezienswaardigheden in Lekeberg: http://www.visitlekeberg.se/

Degerfors

Een typische "brukssamhälle", een plaats die gedomineerd wordt of werd door één fabriek, in dit geval Degerfors Järnverk, ijzerfabriek De voetbal liefhebbers hebben wellicht ook wel eens gehoord van Degerfors. Het elftal is lang niet meer zo succesvol, maar een voetbalacademie en een voetbalmuseum zijn de resultaten van de successen van begin jaren '40. 
Net buiten Degerfors ligt het natuurreservaat Sveafallen, een monument van de ijstijd. Het gebied bestaat uit rotsplokken gevormd door smeltwater. Wandelpaden met verschillende afstanden. Meer info: Sveafallen
Wil je fietsen op een lorrie over een spoor dat buiten bedrijf is dan kan je een "dressin"(lorrie) huren, en een één- of meerdaagse tocht maken. 

Meer informatie over bezienswaardigheden in Degerfors: http://www.visitkarlskogadegerfors.se/

Örebro

Örebro heeft zich ontwikkeld van een klein middeleeuws stadje tot een van de grotere steden in Zweden. Pas aan het eind van de 19e eeuw ontwikkelde Örebro zich tot een industriestad met een snel uitbreidende bevolking. Schoenenindustrie, een koekjesfabriek en een grote werkplaats voor onderhoud en reparatie van de locomotieven en wagons van de Zweedse spoorwegen. 
De meest in het oog springende bezienswaardigheid is het midden in de stad liggende slot uit de 12e eeuw. Aan het einde van de 16e eeuw uitgebouwd door Karl IX en rond 1900 omgebouwd, toen werd onder andere het pleisterwerk op de buitenmuren verwijderd. Er zijn rondleidingen ('s zomers ook in Engels en Duits) en een permanente tentoonstelling over het slot in de noord westelijke toren. Het toeristenbureau is gevestigd in het slot. 
In het stadspark ligt Wadköping cultuurreservaat. Huisjes van de hele omgeving uit de 17e en 18e eeuw, ambachten, schoolmuseum etc. 
Kenmerkend voor Örebro is ook de markante watertoren "Svampen" (de paddestoel). Deze biedt uitzicht over heel Örebro. Bovenin bevindt zich een café en tentoonstelling over de watertoren. 
Ongeveer 20 km ten westen van Örebro ligt Ånnaboda, een populaire recreatiebestemming voor de bewoners van Örebro. Een bosmeer met zwemgelegenheid, camping, wandelpaden en 's winters ski- en langlauf mogelijkheid. 
Voor vogelliefhebbers zijn er veel interessante plekken in de buurt van Örebro. In Tysslingen (10 km ten westen van Örebro) komen elk jaar in het voorjaar zo'n 8000 zangzwanen. Een ander belangrijk meer/wetland is Kvismaren, zo'n 20 km ten zuidwesten van Örebro. Hier is de kraanvogel de vogelsoort die het meeste kijkers trekt (in voor- en najaar). Bovendien is er een "slangenheuvel" waar ringslang en adder overwinteren. Ook Hjälmaren, het meer dat in de directe omgeving van Örebro ligt is een populaire vogelkijk plaats met diverse uitkijktorens/observatieplekken. 

Voor meer informatie over Örebro en omgeving: http://www.visitorebro.se/ 

Karlskoga

Net als Degerfors is Karlskoga een typische "brukssamhälle", een plaats die gedomineerd wordt of werd door één fabriek, in dit geval Bofors wapenindustrie. De uitvinder van het dynamiet, Alfred Nobel, kocht Bofors in 1894 om met zijn springstoffen te kunnen experimenteren. Een van de bezienswaardigheden in Karlskoga is dan ook het Nobelmuseum. Meer informatie: http://www.nobelmuseetikarlskoga.se/
Ongeveer 10 km ten noorden van Karlskoga ligt "Granbergsdals hytta", een "hoogoven" die ijzererts smolt tot ruwijzer. De verschillende gebouwen zijn het hele jaar te bezichtigen. In de zomermaanden is een rondleiding mogelijk en is het café open. Meer informatie: http://www.lansstyrelsen.se/orebro/
Voor overige informatie over Karlskoga: http://www.visitkarlskogadegerfors.se/

Nora

In de stadskern staan veel houten huizen uit de 18e en 19e eeuw en daarmee is Nora één van best bewaarde "houten steden" in Zweden. 
Het stationsgebied met het stationsgebouw uit 1900 en omliggende gebouwen dateren uit ongeveer 1890. Het eerste "normaal-rails" spoor van Zweden ging van Nora via Ervalla naar Örebro. Het werd ingewijd 1856 en deed vooral dienst voor het transport van erts, ijzer en kolen. Nu verzorgt de "Nora Bergslag Veteraan Spoorwegen" ritjes met oude stoomtreinen. Voor meer informatie: http://www.nbvj.se/
Vlak buiten Nora ligt Pershyttan, een van de best bewaarde mijn- en hoogovendorpen in Zweden. Verschillende gebouwen en overblijfselen van de 600-jarige ijzerindustrie geschiedenis van Pershyttan. 's Zomers rondleidingen in één van de ijzergroeves (Lockgruvan) en in de hoogoven. 
Meer informatie over Pershyttan en overige bezienswaardigheden in en rond Nora: http://www.visitnora.se/

Ruïne van Riseberga klosterFoto: Lummer

Lindesberg

Een stadje uit de 17e eeuw met een pittoresk centrum met houten huisjes, gelegen aan het meer Stora Lindesjön. Net als veel van de dorpen uit dit gebied is Lindesberg "groot" geworden door het ijzererts in het gebied. 
Zo'n 15 km ten zuidwesten van Lindesberg ligt Frövifors papierfabriek met museum. Papiermachines van honderd jaar oud in de oorspronkelijke fabrieksgebouwen. Oorspronkelijk lag hier een ijzerfabriek, de stoomversnellingen in het riviertje Fröviån werden gebruikt als energiebron. Aan het einde van de 19e eeuw werd de ijzerfabriek minder rendabel en kon het hout (die voor de ijzerproductie als houtskool gebruikt worden) en het water voor iets anders gebruikt werden. In 1901 werd een papierfabriek gebouwd.

Voor meer informatie: www.froviforsmuseet.com

Zo'n 30 km ten noordoosten van Lindesberg ligt het wild onderzoekscentrum Grimsö. Het is een onderzoekscentrum van de Zweedse Landbouw Universiteit (SLU). Er is een bezoekerscentrum met tentoonstelling waar voetsporen, geluiden en vachten van eland, lynx, ree, en wolf bekeken, beluisterd en gevoeld kunnen worden. Tevens diverse video's. Voor meer informatie: http://www.slu.se
Voor meer informatie over overige activiteiten in Lindesberg en omgeving: http://www.lindesberg.se/

Ljusnarsberg

De centrale plaats in de gemeente Ljusnarsberg is Kopparberg. Een interessant cultuurhistorisch milieu met goed bewaarde houten gebouwen, zoals bijvoorbeeld "Tingshuset", waar het toeristenbureau gevestigd is. 
Kopparberg heeft zijn geschiedenis in het kopererts die nabijheid werd gevonden in 1624. Een bezoekje waard is de kerk uit 1635. Zijn huidige "middeleeuws-Scandinavische" uiterlijk kreeg de kerk door een ingrijpende verbouwing 1891-92. 
Kopparstigen is een korte rondwandeling langs de kopermijnen en andere overblijfselen van de mijnindustrie die in de onmiddellijke nabijheid van Kopparberg liggen. In Kopparberg zijn ook diverse kleine museumpjes, het goudsmidmuseum, postmuseum, streekmuseum, mijnmuseum en schoenmakermuseum. 
Een van de natuurreservaten in de gemeente Ljusnarsberg is Brattforsen, zo'n 20 km ten noordoosten van Kopparberg. Het reservaat omvat een aantal stroomversnellingen en kleine watervallen van het riviertje Nittälven. Kortere wandelpaden zijn uitgezet in het reservaat. Meer informatie (alleen in het Zweeds): Brattforsen
Voor meer informatie over de bezienswaardigheden in de gemeente Ljusnarsberg en Kopparberg: http://www.ljusnarsberg.se

Hällefors

Hier geen romantische houten rode huisjes in het centrum, maar een centrum dat vooral in de jaren '50, '60 en '70 is opgebouwd.
Interessant in Hällefors is "Formens hus" een design museum met onder andere een aantal appartementen ingericht in de stijl van de jaren '50. Voor meer informatie: http://www.formenshus.se/
Voor kunstliefhebbers is ook het Millespark interessant, met de op één na grootse verzameling van Carl Milles sculpturen (de grootste verzameling is in Stockholm). 
Voor de geïnteresseerde in voedsel is een bezoek aan Grythyttan, 10 km ten zuiden van Hällefors, een must. Daar is een restauranthogeschool, het "huis van de maaltijd" en een kookboekmuseum. Voor meer info: http://maltidenshus.com/
Voor meer informatie over de bezienswaardigheden in Hällefors: http://www.hellefors.se/

Bovenstaande tekst is voor ZwedenWeb geschreven door: Karin de Beer (karin)