Waar de naam vandaan komt weet ik niet. Soms hoor ik mensen zeggen dat ze een "svensk klassiker" zíjn, en soms dat ze een "svensk klassiker" hebben gehaald of gedaan. Ik hoor bij de laatste groep. Op de website van de organisatie staat dat "en svensk klassiker" het hoogtepunt is voor vele "motionärer" (lees: liefhebbers van lichaamsbeweging en openluchtactiviteiten). Hier wordt de term in principe gelijkgesteld met het diploma dat je krijgt na afloop. Bijna 25.000 mensen hebben vandaag het diploma in hun bezit. Ik ben daar één van. En ik ben er erg trots op.
Je moet langlaufen. Je moet fietsen. Je moet zwemmen. En je moet hardlopen. Maar het is geen multisportwedstrijd. Je doet het niet allemaal in één dag, maar op vier verschillende dagen binnen een periode van 12 maanden: Vasaloppet vindt plaats op de eerste zondag in maart, Vättern Runt midden juni (vrijdag en zaterdag vóór Midzomer), Vansbrosimningen begin juli en Lidingöloppet de laatste zaterdag in september.
In plaats van Vasaloppet/Öppet spår (90 km) kan je ook kiezen voor de kortere Engelbrektsloppet (60 km). Deze wedstrijd wordt half februari gehouden.
Deze sportevenementen zijn grote, jaarlijkse happenings in de kleine plaatsen waar ze plaatsvinden. Van het feestvieren tijdens, vóór en na de verschillende prestatielopen moet je niet al te veel verwachten. Het is niet te vergelijken met bijvoorbeeld de Nijmeegse Vierdaagse in Nederland. Bij Lidingöloppet is er alleen een pastafeest voor de deelnemers en bij de andere evenementen wordt weliswaar een amusementsprogramma geboden maar het blijft eigenlijk bij een beetje muziek en enkele marktkraampjes. Maar, voor vrienden of familieleden die graag mee willen gaan maar zich er niet aan toe voelen om een hele "svensk klassiker" te doen, zijn er kortere prestatielopen. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld kiezen om een "tjejklassiker" te doen, en leggen dan ongeveer één derde van de afstand af bij elke prestatieloop. Mannen kunnen er ook voor kiezen om een kortere afstand af te leggen maar komen dan niet in aanmerking voor een "klassiker"-diploma. Verder is er ook altijd een veel kortere prestatieloop voor kinderen. Vasaloppet biedt alles bij elkaar niet minder dan tien verschillende prestatielopen, Lidingöloppet zeven, Vätternrundan vijf en Vansbrosimningen vier. Tip: Meld je vroeg aan. Vooral Vasaloppet is erg populair en je loopt eigenlijk al in mei het risico dat het volgeboekt raakt voor het volgende jaar.
Vasaloppet is het eerste sportevenement van het jaar. Ongeveer 14.000 deelnemers starten 's morgens vroeg de 90 km lange langlauftocht van Sälen naar Mora. De winnaar doet er minder dan 4 uur over (het record is 3.38.57), en de meeste deelnemers komen binnen 8 uur aan. Probleem voor velen is dat er zo veel mensen zijn die tegelijkertijd van start gaan en dat ze daarom misschien al voordat ze hun eerste kilometer hebben afgelegd met een afgebroken ski staan. Het kan ook moeilijk zijn om binnen de tijdslimiet de eerste punt te bereiken, alleen maar omdat je steeds moet wachten totdat de langlaufers die vóór je zijn voortkunnen. Om deze problemen te voorkomen koos ik ervoor om "Öppet spår" te doen in plaats van de echte "Vasaloppet". "Öppet spår" gaat van start laastste zondag in februari. Het traject is precies hetzelfde als "Vasaloppet", maar trekt niet even veel deelnemers. Maar ook al verliep alles best soepel - het was erg goed georganiseerd, we hadden fantastisch mooi weer en mijn ski's en skistokken bleven intact - toch had ik niet minder dan twaalf uur nodig om aan de finish te komen. Nooit van mijn leven heb ik zo veel spierpijn gehad als na afloop van Vasaloppet. Mijn advies is: goed trainen voor je eraan begint. Het is mogelijk om het te halen zonder training, maar het doet onnodig veel pijn en het duurt zo lang. En nog een advies: Velen die afhakken doen dat in Evertsberg, na ongeveer de helft van het traject. Dit moet je zeker niet doen. In Evertsberg krijg je warme "blåbärssoppa" (erg lekkere en traditionele bessensoep), deze geeft je energie en bovendien gaat het na Evertsberg een lang stuk bergafwaarts.
Het tweede sportevenement is Vättern Runt met start en finish in Motala. Zo'n 18.000 fietsers doen mee aan deze 300 kilometer lange fietstocht rond het meer Vättern. Dit evenement duurt het langst: ik fietste samen met een vriend en we deden er meer dan 22 twintig uur over (één uur slapen en ongeveer drie uur voor ontbijt, lunch en avondeten). Wij vertrokken om 23.00 uur en kwamen de volgende dag om 21.30 weer aan in Motala. Maar dit is niet representatief: De meeste deelnemers doen er niet zo lang over. "De winnaar" had aan 8 uur al genoeg. Ik schrijf "de winnaar" tussen aanhalingstekens want het is eigenlijk geen wedstrijd maar een prestatieloop, net als "Öppet spår".
Het was erg leuk om mee te doen en alles was goed geregeld. Je krijgt eten en drinken onderweg en er zijn ook - net zoals bij de andere evenementen trouwens - masseurs en verpleegkundigen die je kunnen helpen als je maar de tijd neemt om even in de rij te gaan staan wachten. Verpleegkundigen hadden we gelukkig nooit nodig, maar tweemaal zijn we gestopt om ons te laten masseren. De spierpijn viel daardoor wel mee, maar vermoeid dat ik was en honger dat ik had na afloop! We waren eerst van plan geweest om in de auto te slapen maar gedurende de laatste 10-20 kilometer, toen het begon te regenen en we helemaal nat werden, hebben we afgesproken een kansje te wagen en een hotelkamer proberen te vinden. Niet te geloven, maar er bleek een kamer vrij te zijn. Na een lange douche en héél veel eten konden we tussen de lakens kruipen. Ik besefte dat ik niet meer, nooit meer hoefde te fietsen. Dit was één van de gelukkigste momenten in heel mijn leven.
Vansbrosimningen is het derde sportevenement van het jaar en het kortste van alle vier. Dat het voor de meesten snel afgelopen is betekent echter niet noodzakelijk dat het geen inspanning vereist. Je zwemt 3000 meter in een rivier en vaak is het heel erg koud in het water (wetsuit mag).
Maar wat het weer betreft bofte ik echt, want in 2001 was er op de dag van het zwemmen zo warm dat wij amper konden wachten tot we het water in mochten. Voor dit evenement had ik ook getraind (!) dus het zwemmen ging op zich wel goed, ook al vond ik het bij de start wel lastig met het grote aantal zwemmers die tegelijk in het water sprong. Tweemaal kwam ik onder water omdat de zwemmers achter me heel erg graag vóór mij wilde zwemmen... Ik voelde niets voor een gevecht in (of onder) het water en koos ervoor om een paar minuten te watertrappen totdat bijna iedereen voorbij me was. Daarna moest ik dus de langzame zwemmers voorbij zien te zigzaggen wat niet altijd gemakkelijk lukte, maar binnen anderhalf uur kwam ik toch bij de finish (de winnaar deed er ongeveer een halfuur over).
Voor een volgende keer zou ik leren crawlen. En boksen...
Lidingöloppet is het laatste sportevenement van het jaar. Het vindt plaats op Lidingö, een erg mooi eiland dicht bij Stockholm mooi. Het is 30 kilometer heerlijk hardlopen in het bos, maar het is ook best vermoeiend want het gaat bergop en bergaf en de inzet is volgens velen te vergelijken met die van een een marathon. Meedoen hoeft echter niet erg vermoeiend te zijn. Je hebt zes uur de tijd om naar de finish te komen wat in principe betekent dat je de gehele afstand kan wandelen - wat geen slechte keuze zou zijn aangezien je dan nog meer (en langer) van de fantastische omgevingen en de herfstkleuren kan genieten.
Zelf had ik drie en een half uur nodig om naar de finish te komen. Ik heb op het einde vrij veel gelopen, vooral bergopwaarts. Het hardlopen deed af en toe pijn en het was ook vermoeiend - wat mijns inziens hoort bij een prestatieloop - maar ik denk dat het meer als een echte prestatie had gevoeld als ik me beter had voorbereid en daardoor ook meer mijn best had gedaan om een goede tijd neer te zetten. Volgende keer beter...
De winnaar doet er meestal iets meer dan anderhalf uur over.
Lees meer over "En svensk klassiker" op http://www.ensvenskklassiker.se (in het Zweeds).
Bovenstaande tekst is voor ZwedenWeb geschreven door: Monica Nyberg (Rimn)
Stena Line - Comfortabel naar Zweden vanaf €65 (retour, incl. auto)
Interhome - Ruim 1.000 vakantiewoningen in heel Zweden
ANWB Vakanties - Spannende Autovakanties naar Zweden